शूद्रांविषयी मनुस्मृति

दुसऱ्या अध्यायात शिशूचे दहाव्या किंवा बाराव्या दिवशी नामकरण करावे असे सांगितल्यावर चतुर्वणची नावे कशी असावीत याविषयी :
मंगल्यं ब्राह्मणस्य स्यात् क्षत्रियस्य लान्वितम्।।
वैश्यस्य धनसंयुक्तं शूद्रस्य तु जुगुप्सितम् ॥ ३२ ॥

म्हणजे ब्राह्मणाचे नाव मंगलवाचक, क्षत्रियाचे बलवाचक, वैश्याचे धनवाचक आणि शूद्राचे घृणावाचक ठेवावे.

उपपदांविषयीही असाच दंडक आहे. उपपद म्हणजे आडनाव.
शर्मवत् ब्राह्मणस्य स्यात् राज्ञो रक्षासमन्वितम्।।
वैश्यस्य पुष्टिसंयुक्तं शूद्रस्य प्रेष्यसंयुतम्।। ३३ ॥

ब्राह्मणाच्या नावाला शर्म(म्हणजे सुख, कल्याण)वाचक, क्षत्रियांच्या नावाला रक्षणवाचक, वैश्याच्या नावाला पोषणवाचक, आणि शूद्राच्या नावाला दासवाचक उपपद द्यावे. कुल्लूकभट्टाने दिलेली उदाहरणे अशी आहेत : शुभशर्मा (ब्राह्मण), बलवर्मा (क्षत्रिय), वसुभूतिः (वैश्य), आणि दीनदासः (शूद्र)
(वस्वसुसंपत्ति मनुस्मृति, अध्याय २, श्लोक ३२, ३३

तुमचा अभिप्राय नोंदवा

Your email address will not be published.